Geschiedenis van ons kerkorgel.
Het pijporgel in het kerkgebouw Open Poort in Boskoop is afkomstig uit het oude CGK Boskoop kerkgebouw en is daar in 1913 nieuw geplaatst door de Utrechtse orgelfabrikant N.A.van Dam. Deze Van Dam stamt niet uit de bekende Friese orgelmakers dynastie Van Dam. N.A. van Dam (1873-1967) leerde het vak bij de beroemde orgelmaker Maarschalkerweerd te Utrecht. In de biografie van Maarschalkerweerd komen we niet veel te weten over de opleiding en positie van Van Dam bij deze firma. Wel weten we dat hij in 1905 meegewerkt heeft aan de restauratie van het Haarlemse Bavo orgel en dat hij een technische tekening van de dwarsdoorsnede van dit orgel gemaakt heeft. Deze tekening is bewaard gebleven. In 1907 is N.A. van Dam begonnen als zelfstandig orgelmaker. Bijzonder is dat hij in de periode 1913-1916 drie vrijwel gelijkwaardige orgels bouwde wat het front betreft, t.w. 1913 CGK Boskoop, 1914 Remonstrantse kerk Boskoop en 1916 CGK Baarn. Het orgel van de Remonstrantse kerk is in de jaren zestig van de vorige eeuw door vervanging verloren gegaan.
Ook bijzonder is dat Van Dam van 1907 tot 1920 uitsluitend orgels bouwde met mechanische overbrenging tussen de toetsen en de pijpen. Ongeveer vanaf 1895 werden op uitzonderingen na uitsluitend orgels gebouwd met pneumatische overbrenging. Mechanische orgels zijn echter veel duurzamer. Oorspronkelijk was dit orgel een instrument met één klavier en mogelijk met aangehangen pedaal. Hiervoor waren de 27 laagste tonen van het klavier verbonden met de pedaaltoetsen. Het had zes registers. Omdat het contract verloren is gegaan weten we niet precies de oorspronkelijke dispositie. In 1932 is het orgel door N.A. van Dam uitgebreid met een zwelwerk in een zelfstandige kas achter de bestaande kas. Het werd bespeelbaar met een tweede klavier. Het pedaal kreeg een zelfstandige pedaalstem, de Bourdon 16 voet. De Bourdon had een pneumatische tractuur en was bovendien als transmissie ook te bespelen op het hoofdwerk. Minder gelukkig was dat de Bourdon op het klavier in de discant een mechanische traktuur had en in de baskant pneumatische tractuur. Ook het grootoctaaf van de Holpijp 8 was een pneum.transmisie van de Bourdon. Na deze uitbreiding had dit orgel tien registers.
In 1967 is het orgel door de plaatselijke orgelmaker L.Kramer gerestaureerd en opnieuw uitgebreid met een register op beide klavieren d.m.v een kantsleep op beide windladen. Het orgel heeft probleemloos dienst gedaan in het oude kerkgebouw. Inmiddels was besloten dit bijzondere orgel te restaureren, uit te breiden en over te plaatsen naar het nieuwe kerkgebouw. In november 2010 werd begonnen met de demontage van het orgel. Om kosten te besparen is onder leiding van orgelmaker H.B.Scheuerman te Rotterdam heel veel werk door vrijwilligers gedaan zoals demonteren en monteren van het gehele orgel, schoonmaken metalen pijpen, schilderwerk, timmerwerk, electrische voorzieningen en transport. Het orgel is inclusief het binnenwerk twee maal volledig gedemonteerd en gemonteerd!
Bovendien is het orgel opnieuw uitgebreid met de registers Hobo 8, Sesquialter II-D, Fluit 4, en Gedekt 8 voor het pedaal. Het pedaalregister Bourdon 16 had te weinig draagkracht en is vervangen door een tweedehands Subbas 16 met wijdere mensuur en gemaakt van mahoniehout. De oorspronkelijke sprekende zinken frontpijpen van de Prestant 8 zijn ter compensatie van het vrijwilligerswerk op kosten van de orgelmaker vervangen door tinnen pijpen. Hierdoor heeft het front veel meer uitstraling gekregen. De nieuwe pijpen zijn een nauwkeurige kopie van de vorige pijpen. Onze gemeente beschikt nu over een prachtig klinkend orgel met een riante dispositie van 15 registers. Ook de antieke orgelkas is mooi in harmonie met het moderne interieur van de kerkzaal. In combinatie met de mooie akoestiek en de geslaagde herintonatie van het pijpwerk komt het instrument nu optimaal tot zijn recht. De huidige dispositie is :
Hoofdwerk :
Prestant 8
Roerfluit 8 Mixtuur III-IV
Cello 8 Sesquialter II-D
Fluit 4 Octaaf 4
Octaaf 2
Nevenwerk :
Holpijp 8
Gamba 8
Hobo 8
Roerfluit 4
Woudfluit 2
Pedaal :
Subbas 16
Gedekt 8
Koppels:
man.I + II, Ped. + I, Ped.+ II. Tremulanten op man. I en II.
Holpijp 8 en Woudfluit 2 zijn afkomstig van een watersnood orgel. De Mixtuur werd nieuw geplaatst. De Octaaf 2 is een koor van het oorspronkelijke register Doublet II , 2 + 2 2/3 (Quint 2 2/3 alleen discant). Deze wijzigingen zijn in 1967 uitgevoerd door orgelmaker L.Kramer te Boskoop.
De Sesquialter en de Roerfluit 4 zijn door H.B.Scheuerman op een nieuwe kantsleep geplaatst. De Hobo 8 is op de oude plaats vande Roerfluit 4 gekomen (boven het ventiel). Op de sleep van de Bourdon 16 van het Hoofdwerk is de nieuwe Fluit 4 geplaatst. De Subbas is in 1960 gemaakt door orgelmaker L. Verschueren voor de Noorderkerk in Dordrecht. Het register Gamba 8 is zwevend gestemd. Het orgel heeft nog de originele windladen en mechanische tracturen. De pedaallade met tracturen is nieuw. De Gedekt 8 van het pedaal is bijgeplaatst gebruikt pijpwerk van naaldhout. De afkomst is niet bekend. Het pijpwerk van het grootoctaaf van de Holpijp 8 is afkomstig van de oude Bourdon 16. Het resterende pijpwerk van de Bourdon was van slechte kwaliteit.
